Ενδομητρίωση
Η ενδομητρίωση είναι μία σύνηθης κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την έκτοπη ανάπτυξη ενδομητρικού ιστού(το εσωτερικό της μήτρας) σε άλλες περιοχές γύρω από τη μήτρα όπως στην ελάσσονα πύελο, στις ωοθήκες, στις σάλπιγγες και στο περιτόναιο. Η ενδομητρίωση δεν είναι λοίμωξη και δεν είναι κακοήθεια.
Τις περισσότερες φορές εμφανίζεται:
- Στις ωοθήκες (σοκολατοειδής κύστη ή ενδομητρίωμα)
- Στους συνδέσμους της μήτρας
- Πίσω από τη μήτρα
- Στο περιτόναιο
- Στο έντερο
- Στην ουροδόχο κύστη
- Σπανίως, σε απομακρυσμένες περιοχές όπως το διάφραγμα και οι πνεύμονες
Τα κύρια συμπτώματα της ενδομητρίωσης είναι:
- Πόνος κατά τη διάρκεια της περιόδου
- Πόνος στην περιοχή της κοιλιάς και της λεκάνης
- Πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ή και μετά
- Έντονη αιμορραγία κατά την περίοδο
Υπάρχουν αρκετές θεωρίες για το τι προκαλεί την ενδομητρίωση. Η επικρατέστερη από τις θεωρίες είναι η θεωρία της άμεσης εμφύτευσης. Αυτό σημαίνει πως κατά τη διάρκεια της περιόδου ρέει λίγο αίμα προς τα πίσω και μεταφέρει ενδομητρικό ιστό σε εξωμήτριες περιοχές.
Η διάγνωση της ενδομητρίωσης γίνεται με τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού και ενδελεχούς κλινικής εξέτασης. Βασικής σημασίας είναι το διακολπικό υπερηχογράφημα. Πολλές φορές χρήσιμες πληροφορίες δίνει και η μαγνητική τομογραφία, αλλά και η ανίχνευση ενός βιοχημικού δείκτη(CA 125) που συχνα στην ενδομητρίωση είναι αυξημένος. Ο πιο ασφαλής τρόπος για να τεθεί η διάγνωση της ενδομητρίωσης είναι η λαπαροσκόπηση. Με την λαπαροσκόπηση μπορεί να γίνει και η σταδιοποίηση της ενδομητρίωσης. Χρησιμοποιούμε ένα σύστημα σταδιοποίησης ανάλογα με την έκταση των εστιών, την παρουσία συμφύσεων και την παρουσία κύστεων ωοθηκών(Στάδιο Ι-IV). Η σταδιοποίηση αυτή δεν σχετίζεται με τη δυνατότητα επίτευξης εγκυμοσύνης, αλά ούτε και με τον πόνο που νιώθει η γυναίκα.
Η θεραπεία της ενδομητρίωσης μπορεί να είναι φαρμακευτική, χειρουργική ή συνδυασμός και των δύο.
- Φαρμακευτική θεραπεία. Η θεραπεία αυτή αποσκοπεί στην καταστολή της δραστηριότητας των εστιών ενδομητρίωσης και την ελάττωση ή τον περιορισμό της κυκλικής τους αιμορραγίας. Χρησιμοποιούμε αντισυλληπτικά δισκία χαμηλών δόσεων.
Τα αντισυλληπτικά μειώνουν την ένταση του πόνου κατά την περίοδο, καθώς και το χρόνιο πόνο της ενδομητρίωσης. Η χορήγηση αντισυλληπτικών δεν εμποδίζει την ανάπτυξη της ενδομητρίωσης, αλλά πιθανώς μειώνει τις υποτροπές.Μπορούν κατά περίπτωση να χρησιμοποιηθούν και άλλα σκευάσματα όπως τα προγεσταγόνα, η ναταναζόλη, GnRH-ανάλογα κλπ.
- Χειρουργική θεραπεία. Οι ασθενείς που έχουν ένδειξη χειρουργικής θεραπείας είναι:
α) ασθενείς νεαρής ηλικίας που θέλουν να διατηρήσουν ή να βελτιώσουν την αναπαραγωγική τους ικανότητα.
β) ασθενείς με υπογονιμότητα που οφείλεται σε ενδομητρίωση.
γ) ασθενείς που επιθυμούν να απαλλαγούν από τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης και δεν ενδιαφέρονται για τη γονιμότητα.